﴿الَّذِينَ صَبَرُوا﴾ صفة للعاملين أو نصب على المدح أي صبروا على أذية المشركين وشدائد الهجرة للدين وغير ذلك من المحن والمشاق.
﴿وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ﴾ أي : لا يعتمدون في أمورهم إلا على الله تعالى وهذا التوكل من قوة الإيمان فإذا قوي الإيمان يخرج من الكفر ملاحظة الأوطان والأموال والأرزاق وغيرهما وتصير الغربة والوطن سواء ويكفي ثواب الله بدلاً من الكل وفي الحديث :"من فرّ بدينه من أرض إلى أرض ولو كان شبراً استوجب الجنة وكان رفيق إبراهيم ومحمد" عليهما السلام أما
٤٨٦
استيجابه الجنة والغرف فلتركه المسكن المألوف لأجل الدين وامتثال أمر رب العالمين وأما رفاقته لهما فلمتابعتهما في باب الهجرة وإحياء سنتهما فإن إبراهيم عليه السلام هاجر إلى الأرض المقدسة ونبينا عليه السلام هاجر أرض المدينة.
وفيه إشارة إلى أن السالك ينبغي أن يهاجر من أرض الجاه وهو قبول الخلق إلى أرض الخمول
جزء : ٦ رقم الصفحة : ٤٨٦
ـ ـ حكايت كنند از ابو سعيد خراز قدس سره ـ ـ كفت در شهرى بودم ونام من در آنجا مشهور شده دركار من عظيم برفنند خنانكه برست خربزه كه از دست من بيفتاد برداشتند واز يكديكر بصد دينار مى هريدند وبر آن مى افزودونذ باخود كفتم اين نه جاى منست ولائق روز كار من بس از آنجا هجرت كردم تجاى افتادم كه مرازنديق مى كفتند وهر روز دوبار برمن سنك باران همى كردند همان جاى مقام ساختم وآن رنج وبلا همى كشيدم وخوش همى بودم ـ ـ واز ابراهيم ادهم قدس سره حكايت كنند ـ ـ كه كفت درهمه عمر خوريش دردنيا سه شادى ديدم وباذن الله تعالى شادى نفس خويش راقهر كردم.
در شهر انطاكيه شدم برهنه باي وبرهنه سرميرفتم هريكي طغنه برمن همى زد يكى كفت "هذا عبد آبق من مولاه" مرا أين سخن خوش آمد بانفس خويش كفتم اكر كريخته ورميده كاه آن نيامدكه بطريق صلح باز آي.
بوكه دركشتى نشسبته بودم مخرة درميان آن جمع بود وهيج كس را از من حقير تر وخوارتر نمي ديد هر ساعتي بيامدى ودست در قفاى من داشتى سوم.
آن بودكه در شهر مطيه در مسجدى سر بزانوى حسرت نهاده بودم در وادى كم وكاست خود افتاده بي حرمتي بيامد وبند ميزر بكشاد وآب در من ريخت يعني تبول كرد وكفت "خذماء الورد" ونفس من آيات ساعت از آن حقارت خوش بكشت ودلم بدان شا شد ماين شادى از باركاه عزت در حق خود تحفه سعادت يافتم.
بير طريقت كفت بسا مغرور در سير الله ومستدرج در نعمت الله ومفتون بثناى خلق) فعلى العاقل أن يموت عن نفسه ويذوق ألم الفناء المعنوي قبل الفناء الصوري فإن الدنيا دار الفناء(هر نفسي حشنده مر كست وهر كسى را راه كندبر مركست راهي رفقتي ويلي كذشتني وشرابي آشاميثدني سيد صلوات الله عليه بيوسته امت را اين وصيت كردى "أكثروا ذكر هاذم اللذات" زينهار مرك را فراموش مكنيد واز آمدن أو غافل مباشيد.
از ابراهيم بي ادهم قدس سره سؤال كردندكه أي قدوه أهل طريقت واى مقدمه زمره حقيقت آن جه معنى بودكه درسويداى دل وسينه تو يديد ار آمد تاتاج شاهي ازسر بيهادي ولباس سلطاني ازتن بر كشيدي ومرقع درويشي دريوشيدي ومحنت وبي نوايي اختيار كردي روزي برتخت مملكت تشبه بودم وبرجهار بالش حشمت تكيه زده كه ناكاه آينيه درييش روى من داشتند در آينه نكه كردم منزل خود در خاك ديدم ومرامونس نه سفر دراز درييش ومرازادنه زنداني تافته ديدم ومرا طاقت نه قاضي عدل ديدم ومراحجت نه اى مردى كه اكر بساط امل توكوشه باز كشند ازقاف تاقاف بكيرد بارى بنكركه صاحب قاب قوسين جه ميكويد "والله مارفعت قدماً وظننت أني وضعتها وما أكلت لقمة وظننت أني ابتلعتها" كفت بدان خداني كه مرا بخلق فرستادكه هيج قدمى اززمين
٤٨٧
برنداشتم كه كمان بردم ييش ازمرك من آنرا بزمين باز توانم نهاد وهيج لقمه دردهان سنهادم كه جنان بنداشتم كه من آن لقمه راييش ازمرك توانم فروبرد اوكه سيد اولين وآخرين ومقتداي أهل آسمان وزمين است جنين ميكويد وتومغرور وغافل امل دراز درييش نهاده وصد ساله كار وبار ساخته ودل بر آن نهاده خبر ندارى كه اين دنيا غدار سراي غرورست نه سرور وسراي فراست نه سراي قرار)
جزء : ٦ رقم الصفحة : ٤٨٦
تاكى ازدار الغرورى ساختن دار السرور
تاكى ازدار الفراري ساختن دار القرار
اي خداوندان مال الاعتبار الاعتبار
وي خداوندان قال الاعتذار الاعتذار
ييش ازان كين جان عذر آردفرو ماندث زنطق
ظييش ازان كين حشم عبرت بين فرو ماندزكار
كذا في "كشف الأسرار".


الصفحة التالية
Icon