ﮜ
surah.translation
.
من تأليف:
د. حسين تاجي كله داري
.
ﰡ
فرمان الله فرا رسیده است، پس برای آن شتاب نکنید، او پاک و برتر است از آنچه شریک او قرار میدهند.
(الله) فرشتگان را با روح (= وحی) به فرمان خویش بر هرکس از بندگانش بخواهد نازل میکند، (با این پیام) که (مردم را) هشدار دهید، (و بگویید:) معبودی (به حق) جز من نیست، پس از من بترسید.
آسمانها و زمین را به حق آفرید، از آنچه که شریکش میسازند برتر است.
انسان را از نطفه آفرید، آنگاه او (دشمنی) ستیزه جویی آشکار شده است.
و چهارپایان را برای شما آفرید، که در آنها پوشش (گرم) و منافع (دیگری) است، و از (گوشت، برخی) آنها میخورید.
و در آنها برای شما (زینت و) زیبائی است، چون شامگاهان (از صحرا) باز میگردانید، و چون صبحگاهان (به صحرا) میفرستید.
و (آنها) بارهای سنگین شما را به شهری که جز با رنج و مشقت زیاد، به آن نمیرسیدید، حمل میکنند، بیگمان پروردگارتان رؤوف مهربان است.
و (همچنین) اسبان و استران و خران را (آفرید) تا برآنها سوار شوید، و (نیز برای شما) زینت است، و چیزهایی را میآفریند که نمیدانید.
و بر الله است که راه راست را (به بندهگانش) بنمایاند، و برخی از آن راهها بیراهه (و کج) است، و اگر میخواست همۀ شما را هدایت میکرد.
او کسی است که از آسمان برایتان آبی نازل کرد، که از آن (آب) آشامیدنی است، و از آن (گیاهان و) درختانی (می روید) که (حیوانات خود را) در آن میچرانید.
(الله) با آن (آب) برای شما زراعت و زیتون و (درختان) خرما و تاکستانهای انگور، و از همه نوع میوهها میرویاند. بیگمان در این نشانهای است برای گروهی که اندیشه میکنند.
و شب و روز و خورشید و ماه را برای شما مسخر کرد، و ستارگان (نیز) به فرمان او مسخر هستند، بیتردید در این نشانهای است برای گروهی که خرد میورزند.
و (همچنین مسخر گرداند) آنچه را که برای شما در زمین به رنگهای گوناگون آفرید، مسلماً در این نشانهای است برای گروهی که پند میپذیرند.
و او کسی است که دریا را مسخر ساخت، تا از آن گوشت تازه بخورید، و زینتی (مانند مروارید) که آن را بپوشید؛ بیرون آرید، و کشتیها را میبینی که در آن روانند (و سینۀ دریا را میشکافند) و تا از فضل او (= الله) روزی بجویید، و باشد که شکر گزارید.
و در زمین کوههای استوار (و محکمی) افکند، که مبادا شما را بلرزاند، و نهرها و راهها (پدید آورد) شاید هدایت شوید.
و (نیز) نشانهها (قرار داد) و (در هنگام شب) بوسیله ستارهگان راه مییابند.
آیا کسیکه میآفریند، مانند کسی است که نمیآفریند؟! آیا پند نمیگیرید؟!
و اگر (بخواهید) نعمت(های) الله را بشمارید، نمیتوانید آن را بشمارید، بیتردید الله آمرزندۀ مهربان است.
و الله آنچه را پنهان میدارید، و آنچه را آشکار میکنید؛ میداند.
و آنهایی را که به جای الله (به معبودیت) میخوانند؛ چیزی را نمیآفرینند، و خودشان (نیز) آفریده میشوند.
(آنها) مردگانی هستند غیر زنده، و نمیدانند در چه زمانی برانگیخته میشوند.
معبود شما، معبودی یگانه است، پس کسانیکه به آخرت ایمان نمیآورند، دلهای شان (حق را) انکار کند، و خودشان مستکبرند.
قطعاً آنچه را پنهان میدارند، و آنچه را آشکار میکنند؛ میداند، بیگمان او مستکبران را دوست ندارد.
و چون به آنها گفته شود: «پروردگارتان چه چیز نازل کرده است؟» گویند: «افسانههای پیشینیان».
تا در روز قیامت بار گناهان خود را بطور کامل بر دوش کشند، و (نیز) بخشی از گناهان کسانی را که به نادانی گمراهشان میسازند، آگاه باشید، چه بد است آنچه بر دوش میکشند.
به راستی کسانیکه پیش از ایشان بودند (نیز) مکر ورزیدند، پس الله بنیاد شان را از اساس و پایه ویران کرد، که سقف از بالا بر سرشان فرو ریخت، و عذاب (الهی) ازآنجایکه نمیدانستند به سراغشان آمد.
آنگاه روز قیامت (الله) آنها را رسوا میسازد، میفرماید: «آن شریکان (دروغین) من، (آن) کسانیکه شما دربارۀ آنها (با پیامبران) دشمنی (و مجادله) میکردید، کجا هستند؟! کسانیکه به آنها علم داده شده گویند: «همانا رسوایی و سختی امروز بر کافران است».
(همان) کسانیکه فرشتگان (عذاب) جانشان را میگیرند، در حالیکه به خود ستم کرده بودند، پس سر تسلیم فرود میآورند (و گویند:) ما هیچ (کارِ) بدی انجام نمیدادیم، آری، مسلماً الله به آنچه انجام میدادید؛ داناست.
پس از درهای جهنم داخل شوید در حالیکه جاودانه در آن خواهید بود، چه بد است جایگاه مستکبران.
و به کسانیکه پرهیزگاری نمودند، گفته شد: «پروردگارتان چه چیز نازل کرده است؟» گویند: «خیر (و هدایت را)». برای کسانیکه نیکی کردند، در این دنیا نیکی است، و قطعاً سرای آخرت (بسی) بهتر است، و چه خوب است سرای پرهیزگاران.
باغهایی (از بهشت) جاویدان است، که به آن در آیند، نهرها از زیر (درختان) آن جاری است، در آنجا هر چه بخواهند برایشان (مهیا) است، این گونه الله پرهیزگاران را پاداش میدهد.
(همان) کسانیکه فرشتگان (رحمت) جانشان را میگیرند، در حالیکه پاکند، (به آنها) میگویند: «سلام بر شما، به خاطر آنچه که میکردید به بهشت وارد شوید».
آیا (کافران) جز این انتظار دارند که فرشتگان (برای گرفتن جانشان) به سراغ آنها بیایند، یا فرمان پروردگارت (برای عذابشان) فرا رسد، کسانیکه پیش از آنها بودند (نیز) چنین کردند، و الله به آنها ستم نکرد، لیکن آنها به خویشتن ستم میکردند.
پس بدیهای آنچه را که میکردند به آنها رسید، و آنچه به آن مسخره میکردند، برآنان فرود آمد.
و کسانیکه شرک ورزیدند گفتند: «اگر الله میخواست، نه ما و نه پدرانمان، غیر از او هیچ چیزی را پرستش نمیکردیم، و نه چیزی را بدون فرمان او حرام میساختیم» کسانیکه پیش از آنها بودند (نیز) چنین کردند، پس آیا بر پیامبران جز ابلاغ آشکار (مسئولیت دیگری) هست؟
یقیناً ما در (میان) هر امت پیامبری را فرستادیم که: «الله یکتا را بپرستید، و از طاغوت اجتناب کنید». پس الله بعضی از آنان را هدایت کرد و بر بعضی از آنان گمراهی محقق گشت، پس در زمین بگردید، آنگاه بنگرید عاقبت تکذیبکنندگان چگونه بود.
(ای پیامبر!) هر اندازه بر هدایت آنها حریص باشی (سودی ندارد، زیرا که) الله کسی را که گمراه کرده است، هدایت نمیکند، و آنها یاورانی ندارند.
و آنها با شدیدترین سوگندهایشان به الله سوگند یاد کردند که: «الله کسی را که میمیرد، بر نمیانگیزد!» آری (این) وعدۀ قطعی بر اوست (که همۀ مردگان را بر میانگیزد) ولی بیشتر مردم نمیدانند.
تا آنچه را که درآن اختلاف میکردند برایشان روشن سازد، و تا کسانیکه کافر شدند، بدانند که آنها دروغگو بودهاند.
فرمان ما به هر چیزکه چون ارادهاش کنیم، فقط این است که به او گوییم: «موجود باش» پس (بلا فاصله) موجود میشود.
و کسانیکه پس از آن که ستم دیدند، در راه الله هجرت کردند، یقیناً در این دنیا جایگاه خوبی خواهیم داد، و مسلماً پاداش آخرت بزرگتر است، ای کاش میدانستند.
(همان) کسانیکه صبر کردند، و (تنها) بر پروردگارشان توکل میکنند.
و پیش از تو (ای پیامبر) جز مردانی که به آنها وحی میکردیم نفرستادیم، پس (ای مردم) اگر نمیدانید از (آگاهانِ) اهل کتاب بپرسید.
(که آنها را) با دلایل روشن و کتابها (فرستادیم) و (ما این) قرآن را بر تو نازل کردیم تا برای مردم روشن سازی، آنچه را که به سوی آنها نازل شده است، و باشد که آنها بیندیشند.
آیا کسانیکه بد اندیشی (و توطئه) کردند، (از این) ایمن هستند که الله (همۀ) آنها را در زمین فرو برد، و یا عذاب (الهی) از جایی که نمیدانند، به سراغشان بیاید؟!
یا (آن که) به هنگام رفت و آمدشان (گریبان) آنها را بگیرد، پس نتوانند که (ما را ناتوان کنند و) بگریزند.
یا (آن که) آنان را در حال ترس (و وحشت) بگیرد، پس بیتردید پروردگار شما رؤوف مهربان است.
آیا آنها به چیزهای که الله آفریده است نمینگرند که (چگونه) سایههایش از راست و چپ سجدهکنان برای الله در حرکتند، و آنها (عاجز و) فروتن هستند؟!
و آنچه در آسمانها و آنچه در زمین از جنبندهگان وجود دارد، و (نیز) فرشتگان؛ برای الله سجده میکنند، و آنان تکبر نمیورزند.
آنها از پروردگارشان که بر فرازشان است، میترسند، و آنچه فرمان مییابند، انجام دهند.
و الله فرمود: «دو معبود را نگیرید، فقط او معبود یگانه است، پس (تنها) از من بترسید».
و آنچه در آسمانها و زمین است از آنِ اوست، و (نیز) دین (و پرستش) ابدی از آنِ اوست، آیا از غیر الله میترسید؟!
آنچه از نعمت دارید، پس (همه) از (جانب) الله است، سپس هنگامیکه ناراحتی به شما رسد، باز به سوی او زاری میکنید.
سپس هنگامیکه آن ناراحتی را از شما بر طرف ساخت، آنگاه گروهی از شما به پروردگارشان شرک میآورند.
تا آنچه را که به آنها دادهایم کفران کنند، پس (چند روزی) بهره گیرید، که بزودی خواهید دانست.
و آنها برای چیزی (=بتانی) که نمیدانند، سهمی از آنچه روزیشان دادهایم قرار میدهند، به الله سوگند، البته از آنچه افترا میبندید، بازخواست خواهید شد.
و (آنها) برای الله دختران قرار میدهند، - او منزه است- و برای خودشان آنچه را میل دارند (قرار میدهند).
و هرگاه به یکی از آنها به (تولد) دختر بشارت دهند، چهرهاش سیاه میشود در حالیکه او خشم خود را فرو میخورد.
و به سبب بشارتِ بدی که به او داده شده، از قوم (خود) پنهان میشود (میاندیشد که) آیا با خواری او را نگه دارد یا در خاک پنهانش کند؟! آگاه باشید آنچه را که حکم میکنند، بد (حکمی) است.
برای کسانیکه به (سرای) آخرت ایمان ندارند، مثل (و صفت) بد است. و برای الله صفت برتر (و عالی) است، و او پیروزمند حکیم است.
و اگر الله مردم را به (خاطر) ستمشان مؤاخذه میکرد، هیچ جنبندهای بر روی آن (=زمین) باقی نمیگذارد، و لیکن آنها را تا زمان معین مهلت میدهد، پس هنگامیکه اجلشان فرا رسد، نه ساعتی تأخیر میکنند و نه ساعتی پیشی میگیرند.
و (آنها) برای الله چیزهایی قرار میدهند که خودشان (از آن) کراهت دارند، و زبانهایشان (سخن) دروغ بیان میکند که نیکیها از آنِ ایشان است، بیتردید برای آنان آتش (جهنم) است، و قطعاً آنها از پیشگامان (جهنم) هستند.
(ای پیامبر!) به الله سوگند که به سوی امتهای پیش از تو (پیامبرانی) فرستادیم، پس شیطان اعمالشان را برای آنها بیاراست، لذا امروز او دوست (و یاور) شان است، و عذاب دردناکی برای آنهاست.
و (ای پیامبر! ما) کتاب (قرآن) را بر تو نازل نکردیم؛ مگر برای اینکه آنچه را که در آن اختلاف کردند، برای آنها روشن سازی، و (نیز) مایۀ هدایت و رحمت برای گروهی که ایمان میآورند؛ باشد.
و الله از آسمان آبی فرو فرستاد، پس با آن زمین را بعد از مردنش زنده گرداند. بیگمان در این، نشانهای است برای گروهی که میشنوند.
و همانا در (وجود) چهار پایان برای شما عبرتی است، از آنچه در شکم آنها، از میان سرگین و خون، شیر خالص که برای نوشندگان گوارا است، به شما مینوشانیم.
و (نیز) از میوههای درختان خرما و انگور، مسکرات (نا پاک) و روزی خوب (و پاکیزه) میگیرید. بیگمان در این نشانهای است برای گروهی که خرد میورزند.
و پروردگار تو به زنبور عسل الهام کرد که: «از کوهها و درختان و داربستهایی که (مردم) میسازند، خانههایی برگزین،
آنگاه از (شیرۀ) تمام میوهها (و گلها) بخور، سپس راههای هموار پروردگارت را بپیما» از شکم آنها، نوشیدنی با رنگهای گوناگون بیرون میآید که در آن شفا برای مردم است. بیشک در این نشانهای است برای گروهی که میاندیشند.
و الله شما را آفرید، سپس میمیراند، و بعضی از شما را به پیری و (فرتوتی) میرساند، تا بعد از علم (و آگاهی) چیزی نداند (و همه را فراموش کند) بیگمان الله دانای تواناست.
و الله برخی از شما را بر برخی (دیگر) در روزی برتری داده است، پس کسانیکه برتری داده شدهاند، حاضر نیستند از روزی خود به بردگانشان بدهند، تا همگی در آن برابر شوند، آیا آنها نعمت الله را انکار میکند؟!
و الله برای شما از (جنس) خودتان همسرانی قرار داد، و از همسرانتان برای شما فرزندان و نوادگان پدید آورد، و از پاکیزهها به شما روزی داد، آیا به باطل ایمان میآورند، و به نعمت الله آنها کفر میورزند؟!
و آنها غیر از الله، چیزی را میپرستند که هیچ روزی را برای آنها از آسمانها و زمین در اختیار ندارند، و (هرگز) نمیتوانند.
پس برای الله مثلها مزنید، یقیناً الله میداند، و شما نمیدانید.
الله مثلی زده: بردۀ مملوکی را که بر هیچ چیز توانا نیست، و کسی را که از جانب خود، روزی نیکو بخشیدهایم، پس او پنهان و آشکار از آن (روزی) انفاق میکند، آیا (این دو نفر) برابرند؟! [ مطلب این است که با این که برده و شخص آزاد هردو انساناند و مخلوق میباشند و نیز در بسیاری از چیزها با هم مشترکند، ولی باز هم از لحاظ درجه و منزلت یکسان شمرده نشدهاند. پس چگونه میشود بتها را با الله متعال یکسان قرار داد؟] ستایش مخصوص الله است، بلکه بیشترشان نمیدانند.
و الله مثل (دیگری) زده است: دو مرد را، که یکی از آن دو، گنگ است، و بر هیچ چیزی توانا نیست، سر بار صاحب (و مولای) خود است، هر کجا او را بفرستد، هیچ خیری را نمیآورد. (و مأموریتش را خوب انجام نمیدهد). آیا او و کسیکه به عدل فرمان میدهد، و خود بر راه مستقیم قرار دارد، برابر است؟!
(علم) غیب آسمانها و زمین از آن الله است (و تنها او همه را میداند) و امر قیامت مانند چشم برهمزدن و یا از آن هم نزدیکتر است، بیگمان الله بر همه چیز تواناست.
و الله شما را از شکم مادرانتان بیرون آورد، در حالیکه هیچ چیز نمیدانستید، و برای شما گوش و دیدگان و دلها پدید آورد، شاید سپاس گزارید.
آیا آنها به پرندگانی که درجوّ آسمان مسخر (فرمان الله) هستند، نمینگرند، مسلماً در این (امر) نشانههایی است برای گروهی که ایمان میآورند.
و الله برای شما از خانههایتان جای آرامش (و سکونت) قرار داد، و از پوست چهار پایان (نیز) برای شما خانههایی (= خیمههایی) قرار داد که آنرا در روز کوچ کردنتان و روز اقامتتان سبک مییابید (و به آسانی آنرا جا بجا میکنید) و از پشمهایش و کرکهایش و موهایش اثاثیه (خانه) و متاع (و اسباب و وسایل زندگی) تا مدت معینی (برایتان) قرار داد.
و (نیز) الله از آنچه آفریده است سایههایی برای شما قرار داده، و از کوهها پناهگاههایی برای شما قرار داده است، و برای شما جامههایی برای شما قرار داد که شما را از از گرما (و سرما) حفظ میکند، و جامههایی که شما را در (هنگام) جنگ (و درگیری) مصون میدارد. این گونه (الله) نعمتهایش را بر شما تمام میکند، باشد که تسلیم (فرمان او) شوید.
پس (ای پیامبر!) اگر (آنها) روی گرداندند؛ جز این نیست که بر (عهدۀ) تو ابلاغ آشکار است.
(آنها) نعمت الله را میشناسند، سپس انکارش میکنند، و بیشترشان کافرند.
و روزیکه از هر امتی گواهی (بر آنان) بر میانگیزیم، آنگاه به کسانیکه کافر شدند، اجازۀ (سخن گفتن) داده نمیشود، و نه از آنها تقاضای توبه (و عذرخواهی) میشود.
و کسانیکه ستم کردند، هنگامیکه عذاب را ببینند، پس نه از (عذاب) آنها کاسته میشود، و نه آنها مهلت مییابند.
و کسانیکه شرک ورزیدند هنگامیکه شریکان (= معبودهایی خود ساختۀ) خود را ببینند، میگویند: «پروردگارا! اینان شریکان (و معبودان) ما هستند، کسانیکه ما به جای تو میخواندیم». آنگاه (معبودانشان) به آنها پاسخ میدهند: «به راستی که شما دروغگو هستید»
و در آن روز (همگی) در پیشگاه الله تسلیم شوند، و (تمام) آنچه را افتراء میبستند، از (نظر) آنان گم (و نابود) شوند.
کسانیکه کافر شدند و (مردم را) از راه الله باز داشتند، به (کیفر) آنکه فساد میکردند، عذابی بر عذابشان خواهیم افزود.
و روزیکه در (میان) هر امتی، گواهی از خودشان بر آنها بر میانگیزیم، و تو را بر آنها گواه آوریم. و (ما این) کتاب را بر تو نازل کردیم، که بیانگر همه چیز، و هدایت و رحمت و بشارت برای مسلمانان است.
به راستی الله به عدل و احسان و بخشش به نزدیکان فرمان میدهد [ نزدیکان درجاتی دارند که به ترتیب: نخست پدر و مادر، سپس فرزندان، سپس برادر و خواهر، سپس عمو و عمه سپس دایی و خاله سپس نزدیکان دیگر.]، و از فحشا و منکر و ستم نهی میکند، و شما را پند میدهد؛ شاید متذکر شوید.
و به عهد (و پیمان) الله وفا کنید، هرگاه عهد (و پیمان) بستید، و سوگندها را پس از محکم ساختنش نشکنید، درحالیکه شما الله را کفیل (و ضامن) بر خود قرار دادهاید، یقیناً الله آنچه را میکنید؛ میداند.
و مانند آن زن نباشید که پشمهای تابیدۀ خود را پس از محکم شدن وا میتابد. (و قطعه قطعه میکند)، که سوگندهای خود را وسیلۀ (خیانت و) فریب سازید، به خاطر اینکه گروهی از گروه (دیگر) بیشتر است. جز این نیست که الله شما را با این وسیله آزمایش میکند، یقیناً روز قیامت، آنچه را درآن اختلاف میکردید، برای شما روشن خواهد کرد.
و اگر الله میخواست همۀ شما را یک امت قرار میداد، و لیکن هر کس را بخواهد؛ گمراه میکند، و هر کس را بخواهد؛ هدایت مینماید، و قطعاً از آنچه میکردید، بازخواست خواهید شد.
و سوگندهایتان را وسیلۀ (خیانت و) فریب در میان خود قرار ندهید، که (مبادا) گامی بعد از استواریاش (بر ایمان) متزلزل شود، و به خاطر باز داشتن (مردم) از راه الله، بدی آن را (در دنیا) بچشید، و (در آخرت) برای شما عذاب بزرگی خواهد بود.
و پیمان (و عهد) الله را به بهای اندک نفروشید، اگر بدانید! آنچه نزد الله است، یقیناً برای شما بهتر است.
آنچه نزد شماست، فنا میشود، و آنچه نزد الله است باقی است، و قطعاً به کسانیکه صبر کردند، پاداششان را به (حسب) بهترین اعمالی که انجام میدادند؛ میدهیم.
هر کسیکه کار شایستهای انجام دهد، (خواه) مرد باشد یا زن، در حالیکه مؤمن است، او را به حیاتی پاک زنده میداریم، و مسلماً پاداششان را به (حسب) بهترین اعمالی که انجام میدادند؛ به آنها میدهیم.
پس هنگامیکه قرآن میخوانی، از (شر) شیطان رانده شده، به الله پناه ببر.
بیگمان او بر کسانیکه ایمان آوردهاند و بر پروردگارشان توکل میکنند، (هیچ) تسلطی ندارد.
تسلط او تنها بر کسانی است که او را به دوستی (و سرپرستی) خود برگزیدهاند، و کسانیکه (به پیروی از وی) به او (= الله) شرک میورزند.
و هنگامیکه آیهای را به جای آیۀ دیگر جایگزین (= نسخ) کنیم - و الله به آنچه که نازل میکند، داناتر است - (آنها) گویند: «بیگمان تو افترا زنی» (هرگز چنین نیست) بلکه بیشتر آنها نمیدانند.
بگو: «روح القدس (= جبرئیل) آن را از جانب پروردگارت به حق نازل کرده است، تا کسانی را که ایمان آوردهاند، ثابت قدم گرداند، و برای (عموم) مسلمانان هدایت و بشارت باشد».
و به راستی (ما) میدانیم که آنها میگویند: «همانا بشری (این آیات را) به او آموزش میدهد» در حالیکه زبان کسیکه اینها به او نسبت میدهند عجمی (= غیر عربی) است، و این (قرآن به) زبان عربی آشکار است.
یقیناً کسانیکه به آیات الله ایمان نمیآورند، الله آنها را هدایت نمیکند، و برای آنها عذاب دردناکی است.
تنها کسانی دروغ میبندند که به آیات الله ایمان ندارند، و ایشانند که دروغگویان (واقعی) هستند.
کسیکه بعد از ایمانش به الله کافر شود (باز خواست میشود) مگر کسیکه به زور (به کفر) وا داشته شود در حالیکه قلبش به ایمان آرام باشد [ اهل علم بر این اجماع کردهاند که اگر شخصی به کفر آوردن مجبور شود، و او برای نجات جان خویش مرتکب به کفر قولی و فعلی گردد ولی قلباً ایمان داشته باشد، کافر نخواهد بود.]، لیکن کسیکه سینۀ خود را برای (پذیرش) کفر بگشاید، پس خشم الله برآنهاست، و برای آنها عذاب بزرگی است.
این به (خاطر) آن است که زندگی دنیا را بر آخرت ترجیح دادند، و همانا الله گروه کافران (لجوج) را هدایت نمیکند.
اینان کسانی هستند که (بر اثر گناهان شان) الله بر دلهای شان و گوششان و چشمانشان مهر نهاده است، و اینان غافلان (واقعی) هستند.
بدون شک آنها در آخرت زیانکارانند.
آنگاه پروردگار تو برای کسانیکه هجرت کردند، بعد از آن که شکنجه (و عذاب) کشیدند (تا سخن کفر بگویند) سپس (در راه الله) جهاد کردند، و صبر نمودند، بیگمان پروردگارت بعد از این (رنجها) آمرزندۀ مهربان است.
(به یاد آورید روز قیامت، آن) روزیکه هرکس (به دفاع) از خود به مجادله بر میخیزد، و به هر کسی (پاداش) آنچه کرده است؛ به طور کامل (و تمام) داده میشود، و به آنها ستم نخواهد شد.
و الله مثلی زده است: قریهای که ایمن و آسوده بود، همواره روزیاش به فراوانی از هرجا میرسید، پس (اهلش) به نعمتهای الله ناسپاسی کردند، آنگاه الله به (کیفر) آنچه که انجام میدادند؛ لباس گرسنگی و ترس (و نا امنی) را بر آنها پوشانید (و طعمش را چشانید).
و به راستی پیامبری از خودشان به سوی آنها آمد، پس او را تکذیب کردند، آنگاه در حالیکه ظالم بودند، عذاب (الهی) آنها را فرو گرفت.
پس از آنچه که الله به شما روزی داده است؛ حلال (و) پاکیزه بخورید، و شکر و نعمت الله را بجای میآورید، اگر او را میپرستید.
(الله) تنها مردار، و خون و گوشت خوک و آنچه را که (هنگام ذبح) نام غیر الله برآن برده شده است؛ بر شما حرام کرده است، پس کسیکه ناچار شود در حالیکه نه ستمکار باشد و نه از حد تجاوز کند (و از آنها بخورد) پس بیگمان الله آمرزندۀ مهربان است.
و چیزی را که زبانتان به دروغ توصیف میکند؛ نگویید: «این حلال است، و آن حرام» تا بر الله افترا ببندید، یقیناً کسانیکه بر الله افترا میبندند؛ رستگار نمیشوند.
(در این دنیا) بهرهای اندک (نصیبشان میشود) و برای آنها (در آخرت) عذاب دردناک است.
و برکسانیکه یهودی شدند؛ حرام کرده بودیم، چیزهای را که پیش از این بر تو حکایت کردیم، و (ما) به آنها ستم نکردیم، و لیکن آنها به خودشان ستم کردند.
سپس پروردگار تو برای کسانیکه از روی جهالت بدی کردند، آنگاه بعد از آن توبه کردند، و (اعمال خود را) اصلاح کردند، یقیناً پروردگارت بعد از آنکه (توبه، برای آنها) آمرزندۀ مهربان است.
به راستی ابراهیم (به تنهایی) امتی بود، فرمانبردار الله، حنیف (= خالی از انحراف) بود و (هرگز) از مشرکان نبود [ به سورۀ آل عمران آیه 67 رجوع فرمایید.].
شکرگزار نعمتهای الله بود، (الله) او را برگزید، و به راه راست هدایتش نمود.
(ما) در دنیا به او نیکی عطا کردیم؛ و قطعاً او در آخرت از صالحان است.
سپس به تو (ای پیامبر!) وحی کردیم که از آیین ابراهیم که حنیف بود و از مشرکان نبود؛ پیروی کن.
(رعایت تعظیم روز) شنبه تنها بر کسانیکه در آن اختلاف کردند (بعنوان مجازات) مقرر شد، و بیگمان پروردگارت روز قیامت در آنچه اختلاف میکردند؛ میان آنها داوری میکند.
با حکمت و پند نیکو (مردم را) به راه پروردگارت دعوت نما، و با روشی که نیکوتر است، با آنها (بحث و) مناظره کن، بیتردید پروردگارت به (حال) کسیکه از راه او گمراه شده است؛ داناتر است، و (نیز) او به هدایتیافتگان؛ داناتر است.
و اگر خواستید مجازات کنید، پس چنان مجازات کنید که شما را مجازات کردهاند، و اگر صبر نمایید، مسلماً آن برای صابران بهتر است.
و (ای پیامبر گرامی) صبر کن و صبر تو جز به (توفیق) الله نیست، و بر آنها اندوهگین مشو، و از آنچه مکر میورزند؛ دلتنگ مباش.
همانا الله با کسانی است که تقوا پیشه کردند، و کسانیکه نیکوکارانند.