surah.translation .
من تأليف: مركز تفسير للدراسات القرآنية .

آن‌گاه که قیامت بدون تردید برپا شود.
هیچ‌کس یافت نشود که آن را تکذیب کند چنان‌که در دنیا تکذیب می‌شد.
پایین‌آورندۀ کافران بدکار با وارد کردن آنها در جهنم، و بالابرندۀ مؤمنان پرهیزگار با وارد کردن آنها در بهشت است.
آن‌گاه که زمین با حرکت سختی لرزانده شود.
و کوه‌ها به شدت متلاشی شوند.
و بر اثر متلاشی‌ شدن، به گرد و خاکی پراکنده که هیچ قراری ندارد تبدیل شوند.
و شما در آن روز سه گروه می‌شوید:
یاران دست‌راست، همان کسانی‌که نامه‌های‌شان را با دست راست خویش می‌گیرند، چه جایگاه بالا و بزرگی دارند!
و یاران دست‌چپ، همان کسانی‌که نامه‌های‌شان را با دست چپ خویش می‌گیرند، چه جایگاه پست و بدی دارند!
و همان پیشی‌گیرندگان با انجام کارهای نیک در دنیا، در آخرت پیشی‌گیرندگان برای ورود به بهشت هستند.
اینها همان مقربان نزد الله هستند.
در بهشت‌هایی پر نعمت، که از انواع نعمت‌ها بهره‌مند می‌شوند.
گروهی از این امت و از امت‌های پیشین.
و اندکی از مردم آخرالزمان، همان‌ها پیشی‌گیرندگان مقرب هستند.
بر تخت‌هایی بافته‌شده از طلا.
درحالی‌که رو در روی یکدیگر قرار دارند، و هیچ‌یک از آنها به پشت دیگری نگاه نمی‌کند، بر این تخت‌ها تکیه زده هستند.
برای خدمت به آنها پسرانی که نه سالخورده می‌شوند و نه فنا می‌گردند گردشان می‌گردند.
پیاله‌هایی بدون دسته، و کوزه‌هایی دسته‌دار، و جام‌هایی از شراب جاری در بهشت که هرگز قطع نمی‌شود بر گردشان می‌چرخانند.
مانند خمر دنیا نیست، یعنی نوشندۀ آن نه دچار سردرد می‌شود، و نه عقلش تباه می‌گردد.
و میوه‌هایی که اختیار کنند، این پسران بر گرد آنها می‌گردانند.
و گوشت پرنده از آنچه بخواهند پیرامون آنها می‌چرخانند.
و در بهشت زنانی گشاده‌چشم در زیبایی دارند.
گویی مانند مروارید محافظت‌شده در صدف هستند.
پاداشی برای آنها در قبال اعمال صالحی که در دنیا انجام می‌دادند است.
در بهشت نه سخن زشتی می‌شنوند، و نه سخنی که گناهی به صاحبش می‌رساند.
جز سلام فرشتگان بر آنها، و سلام بر یکدیگر را نمی‌شنوند.
و یاران دست‌راست، چه یاران دست‌راستی؟ چه جایگاه و شأن بالایی نزد الله دارند.
در درخت سدری که خارهایش بریده شده است، و هیچ آزاری در آن نیست.
و در درختان موز انبوهی که در کنار یکدیگر به ردیف چیده شده‌اند.
و سایۀ کشیده‌شده و پایداری که پایان نمی‌یابد.
و آب روانی که نمی‌ایستد.
و میوه‌های فراوانی که قابل شمارش نیست.
هرگز از آنها قطع نمی‌شود، یعنی موسم (فصل خاصی) ندارند، و در هر وقت که آنها را بخواهند هیچ مانعی جلوی آن را نمی‌گیرد.
و فرش‌هایی برافراشته و بزرگ که بر روی تخت‌ها قرار می‌گیرند.
به‌راستی‌که ما حوران مذکور را به روشی غیر عادی پدید آوردیم.
و آنها را دوشیزگانی که از قبل لمس نشده‌اند گردانیدیم.
شوهردوست، و هم سن و سال.
آنها را برای یاران دست‌راست پدید آوردیم کسانی‌که دست‌راست ‌بودن، نشانۀ خوشبختی‌شان به شمار می‌رود.
آنها گروهی از امت‌های پیامبران پیشین.
و گروهی از امت محمد صلی الله علیه وسلم یعنی آخرین امت هستند.
و یاران دست‌چپ، چه یاران دست‌چپی؟ چه حال و مقصد بدی دارند.
در میان بادهایی بسیار سوزان، و آبی بسیار داغ.
و در سایۀ دود سیاهی.
که نه نسیم خوشی دارد، و نه منظر نیکویی.
به‌راستی‌که آنها قبل از اینکه به عذاب برسند در دنیا از نعمت و رفاه برخوردار بودند، و هیچ غم و اندوهی جز شهوات‌شان نداشتند.
و بر کفر به الله و عبادت بت‌ها به جای او تعالی مصمّم بودند.
و رستاخیز را انکار می‌کردند و از روی استهزا و بعید دانستن آن می‌گفتند: آیا پس از اینکه مُردیم و خاک و استخوان‌هایی پوسیده شدیم برانگیخته می‌شویم؟!
آیا پدران نخستین ما که قبل از ما مرده‌اند برانگیخته می‌شوند؟!
- ای رسول- به این منکران رستاخیز بگو: به‌راستی‌که مردم نخستین و متأخّر.
به‌طور قطع برای حسابرسی و جزا در روز قیامت گرد آورده خواهند شد.
آن‌گاه به‌راستی‌که شما - ای تکذیب ‌کنندگان رستاخیز، و گمراهان از راه راست-.
به‌طور قطع در روز قیامت از میوۀ درخت زقوم، که بدترین و پلیدترین میوه است خواهید خورد.
و شکم‌های خالی‌تان را از آن درخت تلخ پر خواهید کرد.
و بر روی آن از آب بسیار سوزان خواهید نوشید.
و همانند نوشیدن آب زیاد شتر به‌سبب بیماری هُیام، زیاد از آن می‌نوشید.
این طعام تلخ و آب سوزان همان پذیرایی آنها است که در روز جزا با آن مورد استقبال قرار می‌گیرند.
- ای تکذیب ‌کنندگان- ما شما را از نیستی آفریدیم. پس آیا تصدیق نمی‌کنید که ما شما را پس از مرگ‌تان زنده مبعوث خواهیم کرد؟!
پس آیا - ای مردم- منی‌ای را که در رحم‌های زنان‌تان می‌افکنید دیده‌اید؟!
آیا شما آن منی را می‌آفرینید، یا ما هستیم که آن را می‌آفرینیم؟!
ما هستیم که مرگ را میان شما مقدر کرده‌ایم، یعنی برای هر یک از شما اجلی است که نه بر آن جلو و نه از آن به تاخیر می‌افتند، و ما ناتوان نیستیم.
بر اینکه آفرینش و تصویری که بر آن هستید و آن را شناخته‌اید تغییر دهیم، و شما را در آفرینش و تصویری که نمی‌شناسید پدید آوریم.
و در حقیقت دانسته‌اید که بار اول چگونه شما را آفریدیم، پس آیا پند نمی‌گیرید، و نمی‌دانید ذاتی‌که شما را برای بار اول آفرید بر برانگیختن شما پس از مرگ‌تان توانا است؟!
پس آیا بذری را که در زمین می‌افشانید دیده‌اید؟!
آیا شما هستید که آن بذر را می‌رویانید، یا ما هستیم که آن را می‌رویانیم؟!
اگر بخواهیم آن کِشت را خشکیده و متلاشی‌شده قرار دهیم به‌طور قطع آن را پس از اینکه به پختگی و رسیدن نزدیک شد خشک و متلاشی می‌کنیم، آن‌گاه از حالتی که پیدا کرده است، شگفت‌زده می‌شوید.
می‌گویید: به‌راستی‌که ما با خسارت آنچه هزینه کردیم زیان دیده‌ایم.
بلکه ما از رزق و روزی محروم هستیم.
آیا آبی را که هنگام تشنگی از آن می‌نوشید ندیده‌اید؟!
آیا شما آن را از ابرِ آسمان فرو فرستادید، یا ما هستیم که آن را نازل کردیم؟!
اگر بخواهیم این آب را بسیار شور قرار دهیم که هرگز قابل آشامیدن و آبیاری نباشد به‌طور قطع آن را بسیار شور می‌گردانیم. پس چرا از الله به خاطر نزول آب شیرین بر اساس رحمتی به شما، سپاسگزاری نمی‌کنید.
آیا آتشی که آن را برای منافع خویش برمی‌افروزید دیده‌اید؟!
آیا شما هستید که درختی را که از آن آتش افروخته می‌شود پدید آورده‌اید، یا ما هستیم که آن را از روی مهربانی به شما پدید آورده‌ایم؟!
ما این آتش را یادآوری برای‌تان قرار دادیم که آتش آخرت را به یاد شما می‌آورد، و آن را منفعتی برای مسافران شما قرار دادیم.
پس - ای رسول- پروردگار عظیم خویش را از آنچه که سزاوارش نیست منزه بدان.
الله به مکان‌ها و محل‌های فرودآمدن ستارگان سوگند یاد فرمود.
و به‌راستی‌که سوگند به این محل‌های فرودآمدن - اگر بزرگی‌اش را بدانید- بزرگ است؛ چون نشانه‌ها و پندهایی غیر قابل شمارش دارد.
- ای مردم- به‌راستی‌که قرآن خوانده‌شده بر شما، به‌سبب منافع بزرگی که در آن وجود دارد قرآنی کریم است.
در کتابی حفاظت‌شده از چشمان مردم، یعنی لوح محفوظ قرار دارد.
که جز فرشتگان پاکیزه از گناهان و عیوب به آن دسترسی ندارند.
از جانب پروردگار مخلوقات بر پیامبرش محمد صلی الله علیه وسلم نازل شده است.
پس - ای مشرکان- آیا شما این سخن را تکذیب کرده و تصدیق نمی‌کنید؟!
و آیا به جای اینکه در قبال نعمت‌هایی که الله به شما ارزانی داشته از او تعالی سپاسگزاری کنید این سخن را تکذیب می‌کنید، و باران را به تقابل ستارگان نسبت می‌دهید، و می‌گویید: به‌سبب طلوع یا غروب فلان ستاره بر ما باران بارید؟!
پس چرا آن‌گاه که روح به گلوگاه می‌رسد،
و شما در آن وقت به شخصی که جانش در برابر شما کنده می‌شود می‌نگرید،
و ما با علم و قدرت و فرشتگان خویش از شما به مُردۀ شما نزدیک‌تر هستیم، اما شما این فرشتگان را مشاهده نمی‌کنید.
پس چرا - اگر چنان‌که ادعا می‌کنید، برای مجازات در برابر اعمال‌تان مبعوث نمی‌شوید-
این روح را که از مُردۀ شما خارج می‌شود برنمی‌گردانید اگر راست می‌گویید؟! و قادر بر این کار نیستید.
اما اگر مُرده از پیشی‌گیرندگان به نیکی‌ها باشد،
راحتی‌ای که پس از آن رنجی نیست، و روزی‌ای پاکیزه، و رحمت، و بهشتی که در آن به آنچه که نفسش می‌خواهد برخوردار می‌شود خواهد داشت.
و اما اگر مُرده از یاران دست‌راستی باشد،
غم و اندوهی بر آنها نیست، زیرا سلامتی و امنیت برای‌شان است.
و اما اگر مُرده از تکذیب ‌کنندگانِ آنچه رسول صلی الله علیه وسلم آورد و از گمراهان از راه راست باشد.
با آبی بسیار سوزان مورد استقبال قرار می‌گیرد.
و با آتش جهنم می‌سوزد.
- ای رسول- به‌راستی این موضوع که آن را برایت حکایت کردیم، همان حقیقت و امری یقینی است که هیچ تردیدی در آن راه ندارد.
پس نام پروردگار بزرگت را منزه بدان، و او را از کاستی‌ها پاک شمار.