ﮮ
surah.translation
.
من تأليف:
د. حسين تاجي كله داري
.
ﰡ
حمد (و ستایش) مخصوصاللهِ است که آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است از آنِ اوست، و ستایش در (سرای) آخرت (نیز) از آنِ اوست، و او حکیم آگاه است.
آنچه را که در زمین فرو می‌رود و آنچه را که از آن بیرون می‌آید، و آنچه را که از آسمان نازل می‌شود و آنچه را که در آن بالا می‌رود؛ می‌داند، و او مهربان آمرزنده است.
و کسانی‌که کافر شدند، گفتند: «قیامت به سراغ ما نخواهد آمد» (ای پیامبر!) بگو: «آری، به پروردگارم (آن) دانای غیب سوگند که حتماً به سراغ شما خواهد آمد، به‌اندازۀ ذره‌ای در آسمان‌ها و در زمین از او پنهان نیست، و نه کوچکتر از آن و نه بزرگتر، مگر (اینکه) در کتابی آشکار (ثبت) است.
تا کسانی را که ایمان آورده‌اند و کار‌های شایسته انجام داده‌اند؛ پاداش دهد، آنان برایشان مغفرت و روزی ارزشمندی است.
و کسانی‌که مبارزه‌کنان در (انکار) آیات ما تلاش کردند (و گمان کردند که ما را به ستوه می‌آورند) برای آنان عذابی از کیفر دردناک خواهد بود.
و کسانی‌که به ایشان علم داده شده است؛ می‌دانند آنچه را که از سوی پروردگارت بر تو نازل شده، حق است، و به راه (الله) پیروزمند ستوده هدایت می‌کند.
و کسانی‌که کافر شدند، گفتند: «آیا مردی به شما نشان دهیم که به شما خبر می‌دهد هنگامی‌که (مردید و) کاملاً متلاشی (و پراکنده) شدید، همانا شما (بار دیگر) در آفرینش تازه‌ای خواهید بود؟!
آیا بر الله دروغ بسته یا به او دیوانگی است؟!» (چنین نیست) بلکه کسانی‌که به آخرت ایمان نمی‌آورند در عذاب و گمراهی دور و درازی هستند.
آیا به آنچه پیش روی و آنچه پشت سر آنان از آسمان و زمین است، نگاه نکرده‌اند؟! اگر بخواهیم آن‌ها را در زمین فرو می‌بریم، یا تکه‌ای از آسمان را بر (سر) آنان می‌افکنیم، بی‌گمان در این نشانه‌ای برای هر بندۀ بازگشت کننده‌ای است.
و به راستی (ما) به داوود از سوی خود فضیلتی (بزرگ) دادیم، (گفتیم:) ای کوه‌ها و ای پرندگان! با او (در تسبیح گفتن) هم آواز شوید، و آهن را برای او نرم کردیم.
(و به او دستور دادیم) که زره‌های بلند (و فراخ) بساز و در بافتن (حلقه‌ها) اندازه نگه دار، و کار شایسته انجام دهید، همانا من به آنچه انجام می‌دهید؛ بینا هستم.
و برای سلیمان باد را (مسخر ساختیم) که صبحگاهان مسیر یک ماه را طی می‌کرد، و شامگاهان مسیر یک ماه را، و چشمۀ مس (مذاب) را برایش روان ساختیم، و از جن کسانی را (مسخر کردیم) که به فرمان پروردگارش در پیش او کار می‌کردند، و هر که از آنان که از فرمان ما سرپیچی می‌کرد، او را از عذاب آتش سوزان می‌چشاندیم.
(سلیمان) هر چه می‌خواست (جن‌ها) برایش می‌ساختند: از (قبیل) معبد‌ها، و تمثال‌ها، و کاسه‌هایی (غذا خوری) همچون حوض‌ها، و دیگ‌های ثابت (که از بزرگی قابل حمل و نقل نبود، و به آن‌ها گفتیم:) ای آل داوود! سپاس (این همه نعمت را) به جا آوردید، و اندکی از بندگان من سپاسگزارند.
پس چون مرگ را بر او (= سلیمان) مقرر داشتیم، (کسی) آن‌ها را از مرگش آگاه نساخت؛ مگر جنبندۀ زمین (= موریانه) که عصایش را می‌خورد، پس چون (بر زمین) افتاد، جنیان دریافتند که اگر غیب می‌دانستند در (آن) عذاب خوار کننده نمی‌ماندند.
همانا برای (قوم) سبا در مساکن‌شان نشانه‌ای بود، دو باغ (بزرگ) از راست و چپ، (و به آن‌ها گفتیم:) از روزی پروردگار‌تان بخورید و برای او شکر گزارید، شهری است پاکیزه، و پروردگاری آمرزنده.
پس آن‌ها روی گرداندند، آنگاه سیلی ویران‌گر را برآن‌ها فرستادیم، و دو باغ (پر میوه) شان را به دو باغ (بی ارزش) با میوه‌های تلخ و (درختان) شوره‌گز و اندکی از (درخت) کنار مبّدل ساختیم.
این کیفر را به (خاطر) آن‌که نا سپاسی کردند؛ به آن‌ها دادیم، و آیا جز نا سپاسان را مجازات می‌کنیم؟!
و میان آن‌ها و قریه‌هایی که برکت داده بودیم، قریه‌هایی (آباد و) به هم پیوسته (بر سر راه) قرار دادیم، و در (میان) آن‌ها آمد و رفت مقرر داشتیم (و به آنان گفتیم:) در این (آبادی‌ها) با امن (و امان) شب‌ها و روز‌ها سفر کنید.
پس گفتند: «پروردگارا! میان سفر‌های ما دوری بیفکن» و بر خویشتن ستم کردند، پس ما آن‌ها را داستان‌هایی (برای عبرت دیگران) قرار دادیم، و آنان را سخت پراکنده (و متلاشی) ساختیم، بی‌گمان در این (ماجرا) برای هر صبر کنندۀ سپاسگزاری نشانه‌هایی است.
و یقیناً ابلیس گمان خود را دربارۀ آن‌ها درست یافت، پس (همگی) از او پیروی کردند؛ جز گروهی (اندک) از مؤمنان.
و او (= شیطان) را بر آنان هیچ سلطه‌ای نبود؛ مگر اینکه (خواستیم) معلوم بداریم کسی را که به آخرت ایمان می‌آورد، از کسی‌که او از آن در شک (و تردید) است. و پروردگار تو بر همه چیز نگاهبان است.
(ای پیامبر!) بگو: «کسانی را که غیر از الله (معبود خود) می‌پندارید، (به فریاد) بخوانید، (آن‌ها) هم‌وزن ذره‌ای در آسمان‌ها و در زمین مالک نیستند، و در (آفرینش و تدبیر) آن دو هیچ شرکتی ندارند، و او (= الله) از میان آن‌ها یاور و پشتیبانی ندارد.
و شفاعت نزد او سود نبخشد؛ مگر برای کسی‌که (او خود) برایش اجازت داده باشد، تا زمانی‌که اضطراب (و نگرانی) از دل‌های شان بر طرف شود، گویند: «پروردگار‌تان چه گفت؟» گویند: «حق را (فرمود)، و او بالا و بلند مرتبۀ بزرگ است»
(ای پیامبر! به مشرکان) بگو: «چه کسی شما را از آسمان‌ها و زمین روزی می‌دهد؟» (در پاسخ) بگو: «الله، و ما یا شما بر (طریق) هدایت یا در گمراهی آشکار هستیم».
بگو: «شما از گناهی‌که ما مرتکب شده‌ایم؛ باز خواست نمی‌شوید، و ما (نیز) از آنچه شما انجام می‌دهید؛ باز خواست نمی‌شویم».
بگو: « پروردگار ما، (همۀ) ما (و شما) را گرد می‌آورد؛ سپس در میان ما به حق داوری می‌کند، و او داور داناست».
بگو: «کسانی را که به عنوان شریک به او ملحق ساخته‌اید؛ به من نشان دهید، (هرگز) چنین نیست، بلکه او الله پیروزمندِ حکیم است.
و (ای پیامبر!) ما تو را برای همۀ مردم؛ جز بشارت‌دهنده و بیم‌دهنده نفرستادیم، و لیکن بیشتر مردم نمی‌دانند.
و می‌گویند: «اگر راستگویید؛ این وعدۀ (قیامت) کی خواهد بود؟!»
بگو: «میعاد شما روزی خواهد بود که نه ساعتی از آن تأخیر می‌کنید و نه (بر آن) پیشی می‌گیرید»
و کسانی‌که کافر شدند، گفتند: «ما هرگز به این قرآن ایمان نمی‌آوریم و نه به آن (کتاب‌های) که پیش از آن بوده». (ای پیامبر!) اگر ببینی (در روز قیامت) هنگامی‌که ستمکاران در پیشگاه پروردگار‌شان (برای حساب‌رسی) نگه داشته شده‌اند، (از حال آن‌ها به شگفت می‌آیی) برخی از آن‌ها سخن برخی دیگر را پاسخ می‌دهند (و هر کدام گناه خود را به گردن دیگری می‌اندازد) کسانی‌که به استضعاف کشیده شده‌اند، به کسانی‌که استکبار (و سرکشی) نمودند، گویند: «اگر شما نبودید ما قطعاً مؤمن بودیم».
کسانی‌که سرکشی (و تکبر) کردند (= مستکبران) به کسانی‌که به استضعاف کشیده شده‌اند، (= مستضعفان) گویند: «آیا ما شما را از هدایت باز داشتیم بعد از آن‌که به سراغ شما آمد؟! (هرگز نه) بلکه شما خود مجرم بودید».
و مستضعفان به مستکبران گویند: «بلکه، مکر و حیلۀ شب و روز شما (سبب شد که از هدایت بازمانیم) هنگامی‌که به ما دستور می‌دادید که به الله کافر شویم و برای او همتایانی قرار دهیم». و هنگامی‌که عذاب (الهی) را ببینند، پشیمانی (خود) را (در دل) پنهان دارند، و ما غل‌ها در گردن‌های کسانی‌که کافر شدند؛ بگذاریم، آیا جز آنچه عمل می‌کردند، به آن‌ها جزا داده می‌شود؟!
ما در هیچ قریه‌ای هشداردهنده‌ای نفرستادیم؛ مگر اینکه متنعّمان آن‌ها (که مست ناز و نعمت و قدرت بودند) گفتند: «بی‌تردید ما به آنچه فرستاده شده‌اید؛ کافریم».
و گفتند: «اموال و اولاد ما (از شما) بیشتر است، (و این دلیل آن است که الله از ما خشنود است) و ما هرگز مجازات نخواهیم شد».
(ای پیامبر!) بگو: «بی‌گمان پروردگارم روزی را برای هر کس‌که بخواهد فراخ و (یا) تنگ می‌کند، (و این نشانۀ محبت و رضایت الله نیست) و لیکن بیشتر مردم نمی‌دانند».
و اموال‌تان و اولاد‌تان چیزی نیستند که شما را نزد ما نزدیک و مقّرب سازند، جز کسانی‌که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند، پس اینان پاداش مضاعف در برابر کار‌های‌که انجام داده‌اند؛ دارند، و آن‌ها در غرفه‌های (بلند بهشتی) در امن و (امان) هستند».
و کسانی‌که مبارزه‌کنان در (انکار) آیات ما تلاش کردند (و گمان کردند که ما را به ستوه می‌آورند) اینان در عذاب احضار می‌شوند.
(ای پیامبر!) بگو: «بی‌گمان پروردگارم روزی را برای هرکس‌که بخواهد فراخ می‌گرداند، و (یا) برای او تنگ (و محدود) می‌سازد، و هر چیزی را (در راه الله) انفاق کنید، پس او عوض آن را می‌دهد، و او بهترین روزی دهندگان است».
و (به یاد آور) روزی را که (الله) همۀ آنان را بر می‌انگیزد، سپس به فرشتگان می‌گوید: «آیا این‌ها شما را پرستش می‌کردند؟!».
(فرشتگان) گویند: «تو منزهی! (تنها) تو ولی (و کار ساز) ما هستی، نه آن‌ها، (آنان هرگز ما را پرستش نمی‌کردند) بلکه جن (و شیاطین) را پرستش می‌کردند، بیشتر‌‌شان به آن‌ها ایمان داشتند».
پس امروز برخی از شما برای برخی دیگر مالک هیچ سود و زیانی نیست، و به کسانی‌که ستم (= شرک) کردند، می‌گوییم: «بچشید عذاب آتشی را که آن را تکذیب می‌کردید».
و هنگامی‌که آیات روشن (و واضح) ما بر آنان خوانده شود، گویند: «این (محمد صلی الله علیه وسلم) جز مردی نیست که می‌خواهد شما را از آنچه نیاکان‌تان می‌پرستیدند؛ باز دارد» و گویند: «این (قرآن) جز دروغ بزرگی‌که به هم بافته شده نیست». و کسانی‌که کافر شدند، هنگامی‌که حق به سراغ آن‌ها آمد، دربارۀ آن گفتند: «این (قرآن) جز سحری آشکار نیست».
و ما (پیش از این) چیزی از کتاب‌های (آسمانی) را به آن‌ها نداده‌ایم که آن را بخوانند (و بر اساس آن تو را تکذیب کنند) و پیش از تو هیچ هشداردهنده‌ای به سوی آن‌ها نفرستادیم.
و کسانی‌که پیش از آن‌ها بودند (نیز پیامبران ما را) تکذیب کردند، در حالی‌که این‌ها به یک دهم آنچه به آن‌ها داده بودیم؛ نرسیده‌اند، آنگاه آن‌ها پیامبران مرا تکذیب کردند، (بنگر) مجازات من چگونه بود؟!
(ای پیامبر!) بگو: «همانا من شما را به یک (خصلت) اندرز می‌دهم، که: دو نفر دو نفر یا یک نفر یک نفر برای الله بر خیزید، سپس بیندیشید که این همنشین شما (= محمد صلی الله علیه وسلم) هیچ‌گونه دیوانگی ندارد، او برای شما جز هشداردهندۀ پیشاپیش عذاب شدید نیست».
(ای پیامبر!) بگو: «هر مزدی‌که از شما خواسته‌ام؛ پس آن برای خود شما باد، پاداش من تنها بر (عهدۀ) الله است، و او بر همه چیز گواه است».
(ای پیامبر!) بگو: «بی‌گمان پروردگارم حق را (بر قلب پیامبران خود) می‌افکند، (آن پروردگاری‌که) دانای غیب‌هاست».
(ای پیامبر!) بگو: «حق آمد، و (معبودان) باطل نه (آفرینش را) آغاز می‌کند، و نه (دوباره) باز می‌گرداند».
(ای پیامبر!) بگو: «اگر من گمراه شوم، تنها بر زیان خودم گمراه می‌شوم، و اگر هدایت یابم، پس به (خاطر) آن چیزی است که پروردگارم به من وحی می‌کند، یقیناً او شنوای نزدیک است».
و (ای پیامبر!) اگر ببینی هنگامی‌که مضطرب (و نگران) شوند، آنگاه رهایی (از عذاب) نباشد، و از جای نزدیکی گرفته شوند (تعجب خواهی کرد)
و (در آن‌حال) گویند: «به آن (قرآن) ایمان آوردیم» ولی چگونه می‌توانند از فاصلۀ دور به آن دست یابند؟!
در حالی‌که آن‌ها پیش از این (در دنیا) به آن کافر شدند، و از جای دور نادیده (و بدون آگاهی، تیری) می‌افکندند.
و میان آن‌ها و آنچه می‌خواستند جدایی افکنده شد، همان‌گونه که از پیش با امثال آن‌ها انجام شد، بی‌گمان آن‌ها سخت در شک (و تردید) بودند.