ترجمة معاني سورة التوبة
باللغة الفارسية من كتاب Farsi - Persian translation
.
توبه
(اعلام) بیزاری از سوی خدا وپیامبرش, به کسانی از مشرکان است که (با آنها) پیمان بسته اید.
پس چهارماه (مهلت دارید که) در زمین سیر کنید, وبدانید که شما نمی توانید خدا را نا توان سازید, وهمانا خداوند خوار و رسوا کنندۀ کافران است.
و (این) اعلامی است از جانب خدا وپیامبرش به مردم, در روز حج اکبر ( = روز عید قربان) که: خداوند و پیامبرش از مشرکان بیزارند, پس اگر توبه کنید, برای شما بهتراست, واگر روی بگردانید (وسر پیچی کنید) پس بدانید که شما نمی توانید خدا را نا توان سازید, وکسانی که کافر شدند به عذاب دردناکی بشارت ده!.
مگر کسانی از مشرکان که با آنها پیمان بسته اید, آنگاه آنها چیزی (از آن در حق شما) فرو گذارنکردند, وکسی را بر (علیه) شما یاری ندادند, پس پیمان آنها را تا مدت (پیمان) شان به آخر (واتمام) برسانید, همانا خداوند پرهیزگاران را دوست دارد.
پس هنگامی که ماههای حرام پایان پذیرفت؛ مشرکان را هر کجا یافتید, بکشید, وآنها را (اسیر) بگیرید, وآنها را محاصره کنید, ودر هر کمینگاه, بر سر راهشان بنشینید, پس اگر توبه کردند, ونماز را برپا داشتند, وزکات را پرداختند؛ آنها را رها کنید, بی گمان خداوند آمرزندۀ مهربان است.
واگر یکی از مشرکان از تو پناه خواست, پس اورا پناه بده, تا سخن خدا را بشنود, سپس اورا به محل امنش برسان, این بدان سبب است که آنها گروهی اند که نمی دانند.
چگونه برای مشرکان نزد خدا ونزد رسولش (عهد و) پیمانی خواهد بود, مگر کسانی که نزد مسجد الحرام با آنها پیمان بستید, تا زمانی که (برپیمانشان) وفا دارماندند, شما نیز(بر سرپیمانتان) وفادارباشید, بی گمان خداوند پرهیزگاران را دوست دارد.
چگونه (پیمانی باشد) درحالی که اگر بر شما پیروز شوند, نه خویشاوندی را رعایت می کنند و نه پیمان را؟! شما را با زبان های شان خشنود می کنند, و(لی) دلهایشان ابا دارد, وبیشتر شان نافرمانند.
آیات خدا را به بهای اندکی فروختند, پس (مردم را) از راه او (= خدا) بازداشتند, آنها کار بدی انجام می دادند!
در بارۀ هیچ فرد مؤمنی خویشاوندی وپیمان را رعایت نمی کنند, وآنان مردمی تجاوز کاراند.
پس اگر توبه کنند, ونماز را بر پا دارند, وزکات را بدهند, برادران دینی شما هستند, وما آیات خود را برای گروهی که می دانند بیان می کنیم.
واگر سوگند (وپیمانهای) خود را پس از عهد (وبیمان) خویش شکستند, ودر دین شما طعن زدند, پس با پیشوایان کفر جنگ کنید, زیرا آنها عهد (وپیمانی) ندارند, باشد که (از کردار خود) دست بر دارند.
آیا با گروهی که پیمانهای خود را شکستند, وقصد اخراج پیامبر کردند, نمی جنگید؟! درحالی که آنها نخستین بار (جنگ با شما را) آغاز کردند, آیا از آنها می ترسید؟! پس خداوند سزاوارتر است که ازاوبترسید, اگرایمان دارید.
با آنها بجنگید, تا خداوند با دستان شما عذابشان کند, وآنان را رسوا سازد, وشما را بر آنها پیروزی دهد, وسينۀ گروه مؤمنان راشفا می بخشد.
وخشم دلهایشان را از میان می برد, وخداوند توبه ی هرکس را بخواهد می پذیرد, وخداوند دانای حکیم است.
آیا گمان کردید که (به حال خود) رها می شوید؛ در حالی که خداوند هنوز کسانی را که از شما جهاد کردند, وغیر از الله ورسولش ومؤمنان را همراز (خویش) نگرفته اند (از دیگران) مشخص نکرده است؟! وخداوند به آنچه انجام می دهید؛ آگاه است.
مشرکان را (سزاوار) نیست, که مساجد خدا را آباد کنند, در حالی که به کفر خویش گواهی می دهند, آنها اعمالشان نابود (وحبط) شده, ودر آتش (جهنم) جاودانه خواهند ماند.
مساجد خدا را فقط کسی آباد می کند که به خدا وروز آخرت ایمان آورده, ونماز را بر پا دارد, وزکات را بدهد, و جز از خدا نترسد, امید است که اینان از هدایت یا فتگان باشند.
آیا آب دادن به حجاج, وآباد ساختن مسجد الحرام را, همچون (عمل) کسی که به خدا وروز قیامت ایمان آورده, ودر راه خدا جهاد کرده است, برابر می گیرید؟! (خیر, آنها) نزد خداوند برابر نيستند، وخداوند گروه ستمکاران را هدایت نمی کند.
(مقام) کسانی که ایمان آوردند, وهجرت کردند, وبا اموالشان وجانهایشان در راه خدا جهاد کردند, نزد خدا برتر (وبلند مرتبه تر) است, وآنها همان رستگارانند.
پروردگارشان آنها را به رحمتی از نزد خود وخشنودی (خویش) وبه باغهایی (از بهشت) که درآن نعمتهای جاویدانه دارند, بشارت می دهد.
همواره در آن جاودانند, بی گمان اجر (وپاداش) بزرگ نزد خداوند است.
ای کسانی که ایمان آورده اید! پدران خود وبرادران خود را دوستان (واولیاء) خود قرار ندهید, اگر کفر را بر ایمان ترجیح دادند, وکسانی از شما که آنان را دوست (وولی) خود قرار دهند, پس آنان ستمکارانند.
بگو: «اگر پدرانتان, وفرزندانتان, وبرادرانتان وهمسرانتان, وخویشاوندانتان, واموالی که به دست آورده اید, وتجارتی که از کساد آن می ترسید, وخانه هایی که بدان دلخوش هستید, در نزد شما از خدا وپیامبرش وجهاد در راه او محبنوتر است, پس منتظر باشید, تا خداوند فرمان (عذاب) خویش را بیاورد, وخداوند گروه نافرمان را هدایت نمی کند».
به راستی خداوند شما را در جاهای زیادی یاری کرد, (و پیروزی بخشید) ودر روز حنین (نیزیاری کرد) آنگاه که فزونی جمعیت تان شما را شگفت آورده بود (ومغرور ساخت) پس سودی به حالتان نداشت, وزمین با همۀ فراخی و وسعتش بر شما تنگ آمد, وسپس پشت (به میدان جنگ) نموده, فرار کردید.
آنگاه خداوند آرامش خود را بر پیامبرش وبر مؤمنان نازل کرد, ولشکریانی فرستاد که شما آنها را نمی دیدید, وکسانی که کافر شدند عذاب (ومجازات) کرد, واین است کیفر کافران.
سپس خداوند بعد از آن توبه ی هر کس را بخواهد می پذیرد, وخداوند آمرزندۀ مهربان است.
ای کسانی که ایمان آورده اید! بی گمان مشرکان پلیداند, پس نباید بعد از امسال, به مسجد الحرام نزدیک شوند, واگر از فقر (وتنگدستی) می ترسید, پس هرگاه خدا بخواهد شما را از فضل خود بی نیازتان می سازد, بی گمان خداوند دانای حکیم است.
با کسانی از اهل کتاب که نه به خدا ونه به روز قیامت ایمان دارند, ونه آنچه را خدا ورسولش حرام کرده, حرام می دانند, ونه دین حق را می پذیرند, بجنگید, تا زمانی که باذلت وخواری به دست خویش جزیه بدهند.
ویهود گفتند: «عزیر پسر خداست» ونصار گفتند: «مسیح پسر خداست». این سخنی است که با زبانهایشان می گویند, مشابهت (وتقلید) می کنند سخن کسانی که پیش از این کافر بودند, خدا آنها را بکشد, چگونه (از حق) منحرف می شوند؟!
(آنها) دانشمندان ورهبان خویش, و (همچنین) مسیح پسر مریم را معبودانی بجای الله گرفتند؛ در حالی که دستور نداشتند جز خداوند یکتایی را که هیچ معبودی (به حق) جز او نیست؛ بپرستند, او پاک ومنزه است از آنچه شریک او قرار می دهند.
(آنها) می خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش کنند, وخداوند ابا می کند, مگر اینکه نورش را کامل (وتمام) کند, اگر چه کافران کراهت داشته باشند.
او کسی است که رسول خود را با هدایت ودین حق فرستاد, تا آن را بر همۀ دین ها غالب گرداند, اگر چه مشرکان کراهت داشته باشند.
ای کسانی که ایمان آورده اید! بی گمان بسیاری از احبار ورهبان اموال مردم را به باطل می خورند, و(دیگران را) از راه خدا باز می دارند, وکسانی که طلا ونقره را می اندوزند (وگنجینه می کنند) ودر راه خدا انفاق نمی کنند, پس آنهارا به عذابی درد ناک بشارت ده.
روزی که آن را در آتش جهنم گرم (وتفته اش) کنند, پس با آن پیشانی هایشان وپهلوهایشان, وپشتهایشان را داغ کنند, (وبه آنها گفته شود) این همان چیزی است که برای خود اندوختید, پس بچشید (طعم) آنچه را می اند و ختید.
بی گمان تعداد ماهها نزد خداوند در کتاب خدا, از آن روز که آسمانها وزمین را آفریده, دوازده ماه است, که چهار ماه از آن, (ماه) حرام است. این, دین ثابت ودرست (الهی) است. پس در این ماهها به خود ستم نکنید, و دسته جمعی با مشرکان بجنگید, همان گونه که آنها دسته جمعی با شما می جنگند, وبدانید که خداوند با پرهیزگاران است.
همانا به تأخیر افکندن (وجابجای ما ههای حرام) افزونی در کفر است, کسانی که کافر شدند, با آن گمراه می شوند, یک سال؛ آن را حلال, ویک سال (دیگر) آن را حرام می کنند, تا مطابق با تعداد ماههایی شود که خداوند تحریم کرده است, پس آنچه را که خدا حرام کرده, حلال می شمارند, اعمال زشت شان در نظرشان آراسته شده است, وخداوند گروه کافران را هدایت نمی کند.
ای کسانی که ایمان آورده اید! شما را چه شده, هنگامی که به شما گفته می شود: « (به سوی جهاد) در راه خدا حرکت کنید» به زمین می چسپید (وسستی می کنید) آیا به جای آخرت به زندگی دنیا راضی شده اید؟! حال آنکه متاع زندگی دنیا, در (برابر) آخرت, جز اندکی (هیچ) نیست.
اگر (برای جهاد) کوچ نکنید, (خداوند) شما را به عذاب دردناکی, عذاب می کند, وقوم دیگری را به جای شما قرار می دهد, وهیچ زیانی به او نمی رسانید, وخداوند بر هر چیزی تواناست.
اگر او (= پیامبر) را یاری نکنید, به راستی که خداوند او را یاری کرد, آنگاه که کافران او را (از مکه) بیرون کردند, نفر دوم از دو نفری که آن دو در غار بودند, به یار خود (ابو بکر) می گفت: «اندوهگین مباش, یقیناً خدا با ماست». پس خداوند آرامش خود را بر او فرو فرستاد, وبا لشکرهایی که شما آن را نمی دیدید, او را تأیید (وتقویت) نمود, وکلام (وگفتار شرک) کسانی که کافر شدند؛ پایین قرار داد, وکلام (وآیین) خدا بالا (وپیروز) است, وخداوند پیروزمند حکیم است.
سبکبار وگرانبار (همگی برای جهاد) کوچ کنید, وبا اموال تان, وجانهایتان در راه خدا جهاد کنید, این برای شما بهتراست, اگر بدانید.
اگر متاعی نزدیک (ودست یافتنی) بود, وسفری آسان (ونزدیک درپیش) بود, البته از تو پیروی می کردند, ولیکن مسافت راه (تبوک) بر آنها دور (وپر مشقت) است, وبه زودی به خدا سوگند یاد می کنند که: «اگر توانایی داشتیم, البته همراه شما بیرون می شدیم» (آنها با این کارها) خود را هلاک می کنند, وخداوند می داند که آنها دروغگو هستند.
(ای پیامبر!) خدا تو را ببخشاید! چرا به آنها اجازه دادی؟! پیش از آنکه راستگویان بر تو آشکار شوند, ودروغگویان را بشناسی!.
کسانی که به خدا وروز آخرت ایمان دارند, هیچ گاه برای (ترک) جهاد با اموال شان وجانهایشان, از تو اجازه نمی خواهند, وخداوند نسبت به پرهیزگاران داناست.
تنها کسانی از تو اجازه می خواهند؛ که به خدا وروز آخرت ایمان ندارند, ودلهایشان گرفتار شک است, وآنها در شک (وترید) خود سر گردانند.
واگر آنها می خواستند که (همراه شما) بیرون شوند, سازو برگی برای آن آماده می کردند, ولیکن خداوند از حرکت آنها کراهت داشت, لذا آنها را (از حرکت) بازداشت, وبه آنان گفته شد: «با نشستگان بنشینید».
اگر (آنها) همراه شما بیرون می آمدند, جز فساد (وتباهی) چیزی بر شما نمی افزودند, وبه سرعت در میان شما فتنه انگیزی می کردند, ودر میان شما افرادی (ضعیف الایمان) هستند که به (سخنان) آنها گوش فرا می دهند, وخداوند, (نسبت) به ستمکاران داناست.
به راستی که آنها پیش از این (نیز) فتنه گری می کردند, وکارها را برای تو دگرگون کردند, تا آنکه حق فرا رسید, وفرمان خدا آشکار شد، (وشما پیروز شدید) در حالی که آنها کراهت داشتند.
بعضی از آنها می گویند: «(در ترک جهاد) به من اجازه بده, ومرا به فتنه (وگناه) نیفکن». آگاه باشید که آنها در فتنه افتاده اند, وبی گمان جهنم کافران را احاطه کرده است.
اگر به تو نیکی برسد, آنها را ناراحت می کند, واگر مصیبتی به تورسد, می گویند: «ما پیش از این چارۀ کار خود را اندیشیده ایم» وشادمانه باز می گردند.
بگو: «هرگز (مصیبتی) به ما نرسد, جز آنچه خداوند برای ما نوشته است, او مولای ماست, ومؤمنان باید بر خدا توکل کنند».
بگو: «آیا برای ما جز یکی از دو نیکی را انتظار دارید؟! (یا پیروزی یا شهادت) وما برای شما انتظار داریم که خداوند, عذابی از نزد خودش به شما برساند, یا بدست ما (شما را مجازات کند) پس شما انتظار بکشید, بی گمان ما (نیز) با شما انتظار می کشیم».
بگو: «انفاق کنید, چه از روی میل باشد یا به اکراه, هرگز از شما پذیرفته نخواهد شد, زیرا شما مردمی فاسق (ونافرمان) هستید».
وهیچ چیز مانع قبول انفاقهای آنها نشد, مگر آنکه به خدا وپیامبرش کافر شدند, وجز با کسالت (وبی میلی) برای نماز حاضر نمی شوند, وجز با کراهت انفاق نمی کنند.
پس (فزونی) اموال شان واولاد شان , تو را شگفت زده نکند, زیرا خداوند می خواهد به (وسیلۀ) آن آنها را در زندگی دنیا عذاب کند, ودرحالی که کافرند جانشان بر آید.
وآنها (= منافقان) به خدا سوگند یاد می کنند که از شما هستند, درحالی که از شما نیستند, ولیکن آنها گروهی اند که می ترسند، (بدین سبب سوگند می خورند).
اگر پناهگاه یا غارها یا تونلی (در زیر زمین) بیابند, شتابان به سوی آن می گریزند.
واز آنها کسانی هستند که در (قسیم) صدقات (وغنایم) به تو خرده می گیرند, پس اگر از آن (اموال, بهره ای) به آنها داده شود, راضی می شوند, واگر از آن (چیزی) داده نشود, فوراً خشم می گیرند.
اگر به آنچه خدا ورسولش به آنها داده است, راضی باشند, وبگویند: «خداوند برای ما کافی است, به زودی خدا ورسولش از فضل خود به ما عطا می فرماید, ما تنها به سوی خدا رغبت می وزریم». (برای آنها بهتر بود).
صدقات (وزکاتها) مخصوص فقراء ومساکین وکار گزاران (جمع آوری) آن, ودلجوئی شدگان, وبرای (آزاد کردن) بردگان, و(ادای وام) بدهکاران, ودر راه خدا, وبه راه ماندگان, (است, این) فریضه ای (مقرر شده) از جانب خداست، وخداوند دانای حکیم است.
واز آنها (= منافقان) کسانی هستند که پیامبر را آزار می دهند, و می گویند: «گوش (وخوش باور) است». بگو: «برای شما گوش نیکی است, به خدا ایمان دارد, ومؤمنان را تصدیق می کند, ورحمت است برای کسانی از شما که ایمان آورده اند». وکسانی که رسول خدا را آزار می دهند, برایشان عذاب درد ناکی است.
(منافقان) برای شما به خدا سوگند یاد می کنند, تا شما را خشنود سازند, درحالی که اگر ایمان داشتند, شایسته تر (این) است که خدا ورسولش را خشنود سازند.
آیا نمی دانند, بی گمان هر کس با خدا ورسولش مخالفت (ودشمنی) کند, پس مسلماً برای او آتش جهنم است, جاودانه در آن خواهد بود؟! این (همان) رسوایی بزرگ است.
منافقان می ترسند که مبادا سوره ای بر (علیه) آنان نازل شود, وبه آنها از آنچه درون دلهایشان (نهفته) است, آگاه سازد, بگو: «استهزا کنید, بی گمان خداوند, آنچه را که از آن می ترسید, آشکار می سازد».
و (ای پیامبر!) اگر از آنها بپرسی: (« چرا چنین کرده اید؟»). گویند: «ما حرف می زدیم, (شوخی و) بازی می کردیم» بگو: «آیا خدا وآیات او وپیامبرش را مسخره می کردید؟».
عذر نیاورید, به راستی که شما پس از ایمان (آوردن) تان کافر شده اید, اگر گروهی از شما را (بخاطر توبه) ببخشیم, گروه دیگری را عذاب خواهیم کرد, زیرا که مجرم بودند.
مردان منافق وزنان منافق, همه (همانند هم و) از یک گروه اند, به کارهای زشت فرمان می دهند, واز نیکیها باز می دارند, ودستهایشان را (از بخشش) می بندند, خدا را فراموش کردند, پس خدا (نیز) آنها را فراموش کرد، بی گمان منافقان همان فاسقان هستند.
خداوند به مردان منافق وزنان منافق وکفار, وعدۀ آتش جهنم داده است, جاوانه در آن خواهند ماند, همان برای آنها کافی است, وخدا آنها را لعنت کرده است, وبرای آنها عذاب همیشگی است.
(شما منافقان) همانند کسانی که پیش از شما بودند, (هستید, بلکه) آنها از شما نیرومندتر, واموال وفرزندانشان بیشتر بود, آنها از نصیب خود بهره مند شدند, پس شما نیز از نصیب خود بهره مند شده اید, همچنانکه کسانی که پیش از شما بوده اند, از نصیب خویش بهره مند شده بودند, وشما (در سخنان ناپسند) فرورفتید, همان گونه که آنها فرورفتند؛ آنان اعمالشان در دنیا وآخرت نابود شد, وآنان همان زیانکارانند.
آیا خبر کسانی که پیش از آنها بودند, (چون) قوم نوح, وعاد وثمود, وقوم ابراهیم, واصحاب مدین (= قوم شعیب) وشهرهای زیر ورو شده (قوم لوط) به آنها نرسیده است, که پیامبرانشان با دلایل روشن به (سوی) آنها آمدند, (ولی نپذیرفتند) پس خداوند (با هلاکشان) به آنها ستم نکرد, ولیکن خودشان بر خویشتن ستم می کردند.
ومردان مؤمن وزنان مؤمن دوستان (و یاور) یکدیگرند, امر به معروف ونهی از منکر می کنند, ونماز را بر پا می دارند, وزکات را می پردازند, وخدا وپیامبرش را اطاعت می کنند, اینانند که خداوند به زودی آنها را مورد رحمت قرار می دهد, بی گمان خداوند پیروزمند حکیم است.
خداوند به مردان مؤمن وزنان مؤمن, باغهایی (از بهشت) وعده داده که نهرها از زیر (درختان) آن جاری است, جاودانه در آن خواهند ماند, و(نیز) خانه های پاکیزه ای در بهشتهای جاوید (نصیب شان فرموده) وخشنودی خداوند (از همۀ اینها) برتراست, این, همان کامیابی بزرگ است.
ای پیامبر! با کافران ومنافقان جهاد کن, وبرآنان سخت بگیر, وجایگاهشان جهنم است, وچه بد سرانجامی است.
(منافقان) به خدا سوگند یاد می کنند که (سخنان نادرست) نگفته اند, وبه راستی که سخن کفر گفته اند, وپس از اسلام آوردنشان, کافر شده اند, وقصد چیزی (خطرناک) کردند, که به آن نرسیدند, تنها به این سبب عیبجوئی می کنند که خدا ورسولش, آنها را از فضل خود بی نیاز کرد, پس اگر توبه کنند, برای آنها بهتراست, واگر روی بگردانند؛ خداوند آنها را در دنیا وآخرت, با عذابی دردناک عذابشان می کند, ودر (روی) زمین هیچ کارساز و یاوری نخواهند داشت.
بعضی از آنها با خدا (عهد و) پیمان بستند که: اگر (خداوند) از فضل خود (نصیبی) به ما دهد, قطعاً صدقه (وزکات) خواهیم داد, واز نیکوکاران خواهیم بود.
پس چون (خداوند) از فضل خود به آنها (نصیبی) بخشید, به آن بخل ورزیدند, واعراض کنان روی گرداندند (وسر پیچی کردند).
پس (این عمل) نفاق را تا روزی که او (= خدا) را ملاقات کنند, در دلهایشان بر قرار ساخت, به (سبب) آنچه که با خدا وعده کرده بودند, خلاف نمودند, (وعهد شکنی کردند) وبه (سبب) آنکه دروغ می گفتند.
آیا نمی دانستند که خداوند اسرارشان, و(سخنان) در گوشی شان را می داند, وبی گمان خداوند دانای غیبها است.
کسانی که از مؤمنان رغبت کننده (وفرمانبردار) در صدقات (شان) عیبجویی می کنند, وکسانی را که جز به اندازۀ (ناچیز) توانایی خود (چیزی) نمی یابند, پس (عیبجوئی و) مسخره شان می کنند, خداوند آنها را مسخره می کند, وبرای آنها عذاب دردناکی است.
(ای پیامبر) برای آنها آمرزش بخواه یا برای شان آمرزش نخواه, اگر هفتاد بار برای آنها آمرزش بخواهی, هرگز خداوند آنها را نمی آمرزد, این بدان سبب است که آنها به خدا وپیامبرش کافر شدند, وخداوند گروه فاسقان را هدایت نمی کند.
واپس ماندگان (از غزوۀ تبوک) از نشستن خود بعد از (مخالفت با) رسول خدا, خوشحال شدند، وکراهت داشتند که با اموال خود, وجانهای خود, در راه خدا جهاد کنند, و(به یکدیگر) گفتند: «در این گرما, (برای جهاد) بیرون نروید», (ای پیامبر! به آنان) بگو: «آتش جهنم (از این) گرمتراست» اگر در می یافتند.
پس آنها باید کمتر بخندند, وبسیار گریه کنند, (این) جزای آنچه که انجام می دادند.
پس اگر خداوند تو را به سوی گروهی از آنها باز گرداند, واز تو اجازۀ خروج (برای جهاد) خواستند, پس بگو: «هرگز با من خارج نخواهید شد, وهرگز همراه من, با هیچ دشمنی نخواهید جنگید, زیرا شما نخستین بار به نشستن (و کناره گیری) راضی شدید, پس با پس ماندگان بمانید».
وهرگز بر هیچ یک از آنها که مرده است, نماز نخوان, وبر (کنار) قبرش نایست, بی گمان آنها به خدا ورسولش کافر شدند, ودر حالی که فاسق (ونافرمان) بودند؛ مردند.
و(فزونی) اموال شان واولادشان, تو را شگفت زده نکند, زیرا خداوند می خواهد به (وسیلۀ) آن, آنها را در زندگی دنیا عذاب کند, ودر حالی که کافراند؛جانشان بر آید.
وهنگامی که سوره ای نازل شود که به خدا ایمان آورید, وهمراه پیامبرش جهاد کنید, توانگرانشان از تو اجازه می خواهند, وگویند: « بگذار ما با خانه نشینان (که معذورند) باشیم».
آنها راضی شدند که با (زنان و) باز ماندگان باشند, وبردلهایشان مهر زده شده, پس آنان (چیزی) نمی فهمند.
لیکن پیامبر وکسانی که با او ایمان آوردند, با اموال خود وجانهای خود (در راه خدا) جهاد کردند, نیکی ها (همه) از آنِ آنهاست, وآنانند که رستگارانند.
خداوند برای آنها باغهایی (از بهشت) آماده کرده است, که نهرها از زیر (درختان) آن جاری است, جاودانه در آن خواهند ماند, این کامیابی بزرگ است.
و عذر آورندگان از اعراب (بادیه نشین, نزد تو) آمدند, تا به آنها اجازه داده شود, وکسانی که به خدا ورسولش دروغ گفته بودند (در خانه) نشستند, به زودی به کسانی از آنها که کافر شدند, عذاب دردناکی خواهد رسید.
بر ناتوانان گناهی نیست ونه بر بیماران, ونه بر کسانی که چیزی نمی یابند, خرج کنند, (گناهی است). هرگاه برای خدا وپیامبرش خیر خواهی کنند, بر نیکو کاران هیچ راه (سرزنش) نیست, وخداوند آمرزندۀ مهربان است.
ونه بر کسانی که وقتی نزد تو آمدند که آنها را (بر مرکبی) سوار کنی, گفتی: «چیزی که شما را برآن سوار کنم, نمی یابم» آنها باز گشتند, در حالی که از اندوه چشمانشان اشک ریزان بود, چرا که هیچ چیزی برای انفاق (در راه خدا) نیافتند.
تنها راه (سرزنش) بر کسانی (باز) است که از تو اجازه می خواهند, در حالی که توانگراند, (آنها) راضی شدند که با (زنان و) بازماندگان باشند, وخداوند بر دلهایشان مهر نهاده است, پس آنان (چیزی) نمی دانند.
هنگامی که به سوی آنها باز گردید، از شما عذر خواهی می کنند، بگو :« عذر خواهی نکنید؛ ما هرگز (گفتار) شما باور نخواهیم کرد، به راستی که خداوند ما را از اخبار شما آگاه کرده است، و به زودی خدا و رسولش، اعمال شما را خواهند دید، آنگاه به سوی (خدای) دانای پنهان و آشکار باز گردانده می شوید؛ پس شما را به آنچه انجام می دادید؛ آگاه می کند »
هنگامی که به سوی آنان باز گردید، برای شما به خدا سوگند یاد می کنند، تا از آنها چشم پوشی (و اعراض) کنید، پس از آنها روی بگرانید (و اعراض کنید) بی گمان آنها (مردمی) پلیدند، و جایگاهشان جهنم است، به کیفر آنچه که انجام می دادند.
برای شما سوگند یاد می کنند، تا از آنها راضی شوید، اگر شما از آنها راضی شوید، پس بی تردید خداوند از گروه فاسقان راضی نخواهد شد.
کفر و نفاق اعراب (بادیه نشین)، شدیدتر است، و به نا آگاهی از حدود (و احکامی) که خدا بر پیامبرش نازل کرده، سزاوارترند، و خداوند دانای حکیم است.
از اعراب (بادیه نشین ) کسانی اند که آنچه را (در راه خدا) انفاق می کنند، غرامت به حساب می آورند، و منتظرند حوادث (و پیشامد ناگواری) به شما برسد، حوادث بد (و ناگوار) بر خودشان باد، و خداوند شنوای داناست.
و از اعراب (بادیه نشین) کسانی اند که به خدا و روز آخرت ایمان دارند، و آنچه را ( در راه خدا) انفاق می کنند، سبب تقرب به خدا، و دعای پیامبر می دانند، آگاه باشید، بی گمان اینها سبب تقربشان خواهد بود، و خداوند به زودی آنها را در رحمت خود وارد خواهد کرد، بی گمان خداوند آمرزنده ی مهربان است.
و پیشگامان نخستین از مهاجرین و انصار، و کسانی که به نیکی از آنها پیروی کردند، خداوند از آنها خشنود گشت، و آنها (نیز) از او خشنود شدند، و برای آنها باغهایی (از بهشت) آماده کرده است، که نهرها از زیر (درختان) آن جاری است، جاودانه در آن خواهند ماند، این کامیابی بزرگ است.
و از (میان) اعراب (بادیه نشین) که پیرامون شما هستند، گروهی منافقند، و از اهل مدینه (نیز) گروهی خوی نفاق گرفته اند، تو آنها را نمی شناسی، (ولی) ما آنها را می شناسیم، به زودی آنها را دو بار عذاب خواهیم کرد، سپس به سوی عذابی بزرگ (در قیامت) فرستاده می شوند.
و گروه دیگری (نیز) هستند که به گناهان خود اعتراف کردند، کارهای شایسته و ناشایسته را به هم آمیختند، امید است که خداوند توبه ی آن را بپذیرد، بی گمان خداوند آمرزنده ی مهربان است.
از اموال آنها صدقه (و زکات) بگیر، تا بوسیله ی آن آنها را پاک سازی و تزکیه شان کنی، و برای شان دعا کن، یقیناً دعای تو مایه ی آرامش برای آنهاست، و خداوند شنوای داناست.
آیا نمی دانند، که تنها خداوند توبه را از بندگانش می پذیرد، و صدقات را می گیرد، وبی گمان خداست که توبه پذیر مهربان است.
وبگو:«عمل کنید، پس بزودی خداوند، وپیامبرش ومؤمنان اعمال شما را خواهند دید، و به زودی به سوی (خدای ) دانای پنهان و آشکار، باز گردانده می شوید، پس شما را به آنچه انجام می دادید؛ آگاه می کند »
و گروه دیگری (نیز) موقوف به فرمان (و مشیت ) خداست، یا آنها را عذاب می کند، و یا توبه ی آنها را می پذیرد، وخداوند دانای حکیم است.
و کسانی که برای زیان رسانیدن (به مسلمانان ) و(تقویت ) کفر وتفرقه افکنی میان مؤمنان، مسجدی ساختند، و(تا) کمینگاهی برای کسانی که از پیش با خدا ورسولش مبارزه کرده اند باشد، و البته آنها سوگند یاد می کنند که قصدی جز نیکی (و خدمت ) نداشته ایم و خداوند گواهی می دهد که یقیناً آنها دروغگو هستند.
(ای پیامبر!) هر گز در آن مسجد (برای نماز) نایست، آن مسجد که از روز نخست بر پایه تقوا بنا شده، شایسته تر است که در آن (به نماز) بایستی، در آن مردانی هستند که دوست دارند که پاکیزه شوند، و خداوند پاکیزگان را دوست دارد.
آیا کسی که اساس (وبنیان) آن را بر ترس از خدا و خشنودی (او) آن را بنا کرده بهتر است، یا کسی که اساس (وبنیان) آن برکنار پرتگاه سستی بنا نهاده است، پس (نا گهان ) با او در آتش جهنم فرو ریزد ؟ و خداوند گروه ستمکاران را هدایت نمی کند.
آن بنای که آنها نهاده اند، پیوسته در دلهایشان مایه ی شک (ونفاق ) خواهد بود، مگر اینکه دلهایشان پاره پاره شود (وبمیرند) و خداوند دانای حکیم است.
بی گمان خداوند از مؤمنان جانهايشان و اموالشان را خريده است، به (بهاى) اينكه بهشت برای آنها باشد.(بدین صورت که): در راه خدا جنگ می کنند، پس می کشند، و کشته می شوند، (این) وعده ی حقی است بر او، (که) در تورات و انجیل و قرآن (آمده است) وچه کسی از خدا به عهدش وفا دارتر است ؟! پس شاد باشید، به داد وستدی که شما با او کرده اید، و این همان کامیابی بزرگ است.
(آنها) توبه کنندگان، عابدان، سپاسگزاران، روزه داران، رکوع کنندگان، سجده کنندگان، فرمان دهندگان به معروف و بازدارندگان از منکر، و حافظان (و نگه دارندگان ) حدود (و احکام )الهی هستند، و مؤمنان را بشارت ده.
برای پیامبر وکسانی که ایمان آوردند (شایسته) نبود که برای مشرکان طلب آمرزش کنند، - هر چند از نزدیکانشان باشند- بعد از آنکه برای آنها روشن شد که آنها اهل دوزخند.
و آمرزش خواستن ابراهیم برای پدرش نبود؛ مگر به خاطر وعده ای که به او داده بود، پس چون برای او آشکار شد که او دشمن خداست؛ از او بیزاری جست، بی گمان ابراهیم لابه کننده ی برد بار بود.
و هرگز خداوند قومی را، بعد ازآنکه آنها را هدایت کرد گمراه نمی کند، تا آنکه چیزهای را که باید از آن بپرهیزند، برای آنها بیان کند، بی گمان خداوند به هر چیزی داناست.
یقیناً فرمانروایی آسمانها وزمین از آن خداست، زنده می کند و می میراند، وشما را جز خدا کارساز و یاوری نیست.
قطعاً خداوند رحمت خود را شامل حال پیامبر و مهاجران وانصار، آنان که در زمان سختی (وتنگدستی ) از او پیروی کردند ؛ نمود، بعد ازآنکه نزدیک بود، دلهای گروهی از آنها (از حق) منحرف شود، سپس توبه ی آنها را پذیرفت، بی گمان او(نسبت ) به آنها رؤوف مهربان است.
و(همچنین) بر آن سه نفری که موقوف گذاشته شدند، تا آنگاه که زمین با همۀ فراخی اش بر آنها تنگ شد، و از خود به تنگ آمدند، و دانستند که پناهگاهی از خدا جز به سوی او نیست، سپس رحمت خود را شامل حال آنها نمود، تا توبه کنند (وتوبه ی آنان را پذیرفت) بی گمان خداوند است که توبه پذیر مهربان است.
ای کسانی که ایمان آورده اید از خدا بترسید، وبا راستگویان باشید.
سزاوار نیست که اهل مدینه، و اعراب (بادیه نشین) که اطراف آنها هستند، از(همراهی) رسول خدا باز پس مانند، و نه برای (حفظ) جان خود، از جان او چشم بپوشند، این بدان سبب است که هیچ تشنگی و خستگی و گرسنگی در راه خدا به آنها نمی رسد، و هیچ (جا منزل نمی کنند و) گامی که موجب خشم کافران شود؛ بر نمی دارند، وهیچ (دستبرد و) و گزندی به دشمن نمی رسانند، مگر اینکه به (سبب) آن، عمل صالحی برای شان نوشته شود، بی گمان خداوند پاداش نیکوکاران را ضایع نمی کند.
و هیچ مال کوچک یا بزرگی را (در راه خدا) انفاق نمی کنند، و هیچ وادی (و سرزمینی) نمی پیمایند، مگر اینکه برای آنها نوشته می شود، تا خداوند پاداش نیکوترین کردارشان را به آنها بدهد.
و(ممکن) نیست که مؤمنان همگی(برای جهاد) کوچک کنند، پس چرا از هر گروهی از آنان، دسته ای کوچ نمی کنند، تا در دین دانش بیاموزند، وقوم خود را هشدار دهند، هنگامی که به سوی آنها باز گشتند، باشد که آنها بترسند.
ای کسانی که ایمان آورده اید ! با کسانی که از کافران که نزدیک شمایند، جنگ کنید، و باید آنها در شما شدت و درشتی بیابند، و بدانید که خداوند با پرهیزگاران است.
و هنگامی که سوره ای نازل شود، پس بعضی از آنها (به دیگری) می گوید :«این سوره، ایمان کدام یک از شما را افزود ؟!» (به آنها بگو:) اما کسانی که ایمان آوده اند، پس به ایمانشان افزوده، و آنها شادمانی می کنند.
و اما کسانی که در دلهایشان بیماری است، پس پلیدی به پلیدیشان افزوده، و در حالی که کافر بودند ؛ مردند.
آیا آنها نمی بینند که در هر سال، یک یا دوبار آزمایش می شوند ؟! باز توبه نمی کنند، و نه آنها پند می گیرند.
و هنگامی که سوره ای نازل شود، بعضی از آنها به بعضی دیگر نگاه می کنند (گویند:) « آیا کسی شما را می بیند ؟!» سپس باز می گردند، خداوند دلهای آنها را از (از حق) باز گردانید، زیرا که آنها گروهی اند که نمی فهمند.
یقیناً پیامبری از (میان) خودتان به سویتان آمد که رنجهای شما بر او دشوار (و گران) است، و بر (هدایت) شما سخت اصرار دارد، و(نسبت) به مؤمنان روؤف ( و) مهربان است.
پس اگر روی بر گردانند، بگو :« خدا برای من کافی است، هیچ معبودی (به حق) جز او نیست، براو توکل کردم، و او پروردگار عرش عظیم است »
